انواع وسایل اندازه گیری الکتریکی
آمپرسنج : میدانیم جریان الکتریکی از جاری شدن بار الکتریکی حاصل می شود . یک آمپرسنج میزان این جریان را اندازه می گیرد و از این رو جریان بایستی از داخل آمپرسنج عبورکند برای اندازه گیری جریان ، مدار را قطع و آمپرسنج را در محل قطع شدن مدار قرار دهید توجه کنید که در اندازه گیری جریان های DC جریان به سر مثبت آمپرسنج وارد شود یعنی سر مثبت آمپرسنج باید به طرف مثبت مداری که قطع شده وصل شود مقاومت داخلی یک آمپر سنج ایدآل صفر است یعنی تاثیری روی جریان مدار ندارد

ولت سنج : یک ولت سنج را برای اندازه گیری نیروی محرکه یک منبع الکتریکی و یا اختلاف پتانسیل بین دو نقطه در یک مدار بکار می برند . در همه حالات ، ولتاژهایی بین دو نقطه وجود دارد ، یعنی آنچه را اندازه می گیریم ، اختلاف ولتاژ یک نقطه نسبت به نقطه دیگر است واز این رو سیم های ولت سنج را به دو نقطه ای که اختلاف پتانسیل آنها مورد نظر است وصل می کنیم ایدآل این است که مقاومت داخلی ولت سنج بینهایت باشد ، یعنی تاثیری روی ولتاژ المان نداشته باشد

اهم سنج : اهم سنج وسیله ای است که مقاومت یک مدار یا عنصر را اندازه می گیرد . قبل ازاندازه گیری یک مقاومت ، منبع ولتاژ را از مدار یا عنصر مورد نظر جدا کنید تا از آسیب زدن به اهم سنج جلوگیری شود ، سپس عنصر مورد نظر را از قسمت های دیگر مدار جدا کنید(حداقل یک سر آن را جدا کنید) تا از خطای ناشی از موازی یا سری شدن با سایر قطعات جلوگیری شوید

مولتی مترها
مولتی متر دستگاهی است که به وسیله آن می توان چند کمیت مختلف را اندازه گیری کرد . تمام مولتی مترها با جزئی اختلاف مانند یکدیگر هستند . در اینجا جهت آشنایی با ساختمان و طرزکار و نحوه قراردادن آن در مدارهای الکتریکی ،
مولتی مترها از نظر ساختار بر دو نوع میباشند :
مولتی مترهای عقربه ای AVO : مولتی متر ها را مدت هاست مورد استفاده قرار می دهند . احتمالاً با کلمه "AVO متر" آشنا هستید . این وسیله از یک میلی آمپر سنج استفاده می کند وبا کمک یک جفت کلیدهای چرخان ، مقادیر جریان ولتاژ و مقاومت را در گستره های وسیعی اندازه می گیرد
مولتی مترهای دیجیتالی DMM : برای غلبه بر مشکلات مولتی مترهای عقربه ای از جمله دقت پایین وطرز خواندن مقادیر وهمچنین آسیب دیدگی قطعات مکانیکی آن در برخورد با عوامل فیزیکی مانند ضربه یا رطوبت و... از مولتی مترهای دیجیتالی استفاده شد که امروزه جایگزین مولتی مترهای عقربه ای شده اند . این مولتی مترها با قرار گرفتن در رنج مناسب مقادیر را به صورت رقم روی LCD خود نمایش میدهند مولتی متر دیجیتال از یک قاب متحرک تشکیل شده است که در داخل یک میدان مغناطیسی دائمی قرار گرفته و میزان چرخش آن را سیگنال نشان می دهد . وقتی جریان معینی از قاب عبور می کند ، صفحه دیجیتال متصل به آن تغییر کرده و مقدار جریان را نشان می دهد . روی صفحه آومتر قسمت های زیر مشاهده می شود :

1- صفحه دیجیتال
2- کلید انتخاب یا سلکتور .
3- ترمینال ها و دکمه های تنظیم کننده .

در مولتی متر مورد نظر روی صفحه ، برای کمیت های مختلف در چهار ردیف قوس های مدرج دیده می شود که که هر ردیف به درجات مختلف تقسیم شده است روی صفحه علائم V برای اختلاف پتانسیل ، A برای شدت جریان ، برای مقاومت الکتریکی ، AC برای جریان متناوب و DC برای جریان مستقیم به کار رفته است .
معمولا" درجه بندی مربوط به مقاومت الکتریکی از راست به چپ و سایر درجه بندی ها از چپ به راست می باشد .
سلکتور کلیدی است که می تواند روی صفحه دایره شکل حول خود حرکت کند . در محیط دایره در جاتی است که حوزه کار دستگاه را نشان می دهد . اعدادی که کلید سلکتور مقابل آنها قرار داده می شود ممکن است کوچکتر یا بزرگتر از درجات قوس های مدرج باشند . در عمل حوزه کار انتخاب شده را برآخرین عدد قوس مدرج تقسیم نموده ، حاصل تقسیم را که ضریب قرائت نامیده می شود در عدد متقابل به عقربه ضرب می نماییم . باین ترتیب مقدار کمیت به دست می آید .
هنگام کار با دستگاه مولتی متر توجه به نکات زیر ضروری است :
1 – برای اندازه گیری شدت جریان باید دستگاه را به طور سری در مدار قرار داد.
2 – برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل باید دستگاه را به طور موازی بین دو نقطه از مدار قرار داد .
3 – هنگام اندازه گیری مقاومت لازم است جریان برق را قطع کنیم . در غیر این صورت به دستگاه آسیب می رسد .
4 – دستگاه را با احتیاط جا به جا می کنیم و از وارد آمدن ضربه به آن و یا سقوط دستگاه جلوگیری می نماییم .
5 – پیچ تنظیم صفر دستگاه را نباید دستکاری کرد ، زیرا این بخش از دستگاه خیلی حساس است و ممکن است فنر مربوط به آن قطع و دستگاه خراب شود.
6 – همیشه هنگام اندازه گیری کمیت ها کلید سلکتور را روی بیشترین درجه قرار می دهیم و در صورت لزوم به تدریج آن را کاهش می دهیم تا به دستگاه لطمه ای وارد نشود .
7 – حتی الامکان کلید سلکتور را در جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم ، به علاوه چرخاندن سریع کلید سلکتور برای دستگاه خالی از ضرر نیست.

طرز کار مولتی متر دیجیتال :
الف ) طرز اندازه گیری مقاومت :

کلید سلکتور را روی بیشترین پله (Range) مقاومت قرار می دهیم ، فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (-) یا (com) مشترک و فیش قرمز به درون ترمینالی که مربوط به مقاومت یا (+) است قرار می دهیم . سر دیگر آنها را به طرز مناسبی به طرفین مقاومت مورد نظر وصل می کنیم و مقاومت را می خوانیم.

ب ) طرز اندازه گیری ولتاژ مستقیم :
سلکتور را برروی Dc آورده و فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (com) و فیش قرمز را درون ترمینال (+) یا ترمینالی که مربوط به ولت است قرار می دهیم . سر دیگر آنها را به طور مناسب به قطبین مولد یا دو نقطه از مدار وصل می کنیم و ولتاژ را اندازه گیری می کنیم .

ج ) طرز اندازه گیری شدت جریان مستقیم DCmA :
یکی از فیشها را به COM و دیگری را به mA وصل و دو سر فیش را هم به قطبین مولد یا دو نقطه از مدار متصل می کنیم و شدت جریان را اندازه گیری می کنیم. برای اندازه گیری شدت جریان های بیش از 300mA تا 10A فیش قرمز رنگ را درون ترمینال 10A قرار می دهیم .

د) طرز اندازه گیری ولتاژ متناوب ACV :
کلید سلکتور را روی ACV و یکی از فیشها را درون ترمینال COM و دیگری را به ترمینال مربوط به ولت وصل می کنیم .
هـ ) طرز اندازه گیری شدت جریان متناوب ACA
فیش سیاه رنگ را درون ترمینال (COM) و فیش قرمز را درون ترمینال مربوط به Ma وصل می کنیم .(( یا در صورت لزوم به ترمینال 10A وصل می کنیم . ))