رئوستا (Rheostat)
یک نوع مقاومت متغیر است که برای کنترل جریان الکتریکی در مدارها استفاده می‌شود. رئوستا در واقع یک مقاومت قابل تنظیم است که می‌توان با تغییر مقدار مقاومت آن، شدت جریان عبوری از مدار را تنظیم کرد.
اجزای اصلی رئوستا
- 1. ماده مقاومتی: یک سیم مقاومتی (معمولاً از جنس نیکروم یا مواد مشابه) یا یک لایه مقاومتی که مقاومت الکتریکی ایجاد می‌کند.
- 2. بازوی لغزان (اسلایدر): یک تماس متحرک که می‌تواند روی ماده مقاومتی حرکت کند و طول مؤثر ماده مقاومتی را تغییر دهد.
- 3. پایانه‌ها: شامل دو پایانه ثابت و یک پایانه متحرک است که به بازوی لغزان متصل می‌شود.
نحوه عملکرد رئوستا
رئوستا با تغییر طول مؤثری که جریان الکتریکی از آن عبور می‌کند، مقدار مقاومت را تغییر می‌دهد. این تغییر باعث کنترل مقدار جریان الکتریکی می‌شود.
افزایش مقاومت: اگر بازوی لغزان به سمت انتهای مسیر ماده مقاومتی حرکت کند، مقاومت افزایش یافته و جریان کاهش می‌یابد.
کاهش مقاومت: با نزدیک شدن بازوی لغزان به پایانه اولیه، مقاومت کاهش یافته و جریان افزایش پیدا می‌کند.
کاربردهای رئوستا
- 1. کنترل شدت نور: در مدارهای تنظیم روشنایی (دیمرها).
- 2. کنترل سرعت موتور: در موتورهای الکتریکی کوچک.
- 3. تنظیم جریان در مدارهای آموزشی: برای آزمایشات علمی و الکترونیکی.
- 4. بارگذاری در تست تجهیزات الکتریکی: برای ایجاد یک بار متغیر در مدار.
- 5. تنظیم ولتاژ: به عنوان یک مقاومت متغیر برای تقسیم ولتاژ.
تفاوت رئوستا با پتانسیومتر
رئوستا: بیشتر برای کنترل جریان استفاده می‌شود و معمولاً در مدارهایی با جریان بالا به کار می‌رود.
پتانسیومتر: به عنوان تقسیم‌کننده ولتاژ استفاده می‌شود و معمولاً در مدارهای کم‌جریان به کار می‌رود.
مزایا و معایب رئوستا
مزایا:
سادگی در طراحی و استفاده.
مقاومت متغیر با طیف گسترده‌ای از مقادیر.
مناسب برای کاربردهای جریان بالا.
معایب:
مصرف انرژی بالا به صورت گرما.
ممکن است باعث اتلاف توان زیادی در مدارهای پرجریان شود.
نسبت به ابزارهای الکترونیکی جدیدتر (مثل کنترل‌کننده‌های دیجیتال) کارایی کمتری دارد.
انواع رئوستا
- 1. رئوستای سیمی: از یک سیم مقاومتی پیچیده‌شده تشکیل شده است.
- 2. رئوستای لایه‌ای: از مواد مقاومتی لایه‌ای ساخته شده است.
- 3. رئوستای چرخشی: دارای یک بازوی چرخشی برای تنظیم مقاومت.
- 4. رئوستای خطی: دارای یک بازوی خطی برای تغییر مقاومت.
مطالب مرتبط :
تکترونیکس
گودویل
ریگول
